Γενικές πληροφορίες για την Χειρουργική Ενδοδοντία
Ο στοματικός και γναθοπροσωπικός χειρουργός μπορεί να σας προτείνει την ενδοδοντική χειρουργική γιατί πιστεύει ότι αποτελεί την καλύτερη επιλογή για να σώσετε το δικό σας φυσικό δόντι. Εάν το φυσικό σας δόντι δεν μπορεί να θεραπευθεί -διότι δεν θεραπεύονται όλα τα δόντια που νοσούν ή έχουν τραυματισθεί- τότε μόνο μπορείτε να σκεφθείτε την εξαγωγή του και την υποκατάσταση του με μια γέφυρα ή ένα οδοντικό εμφυτεύμα.
Ανατομία του δοντιού
Για την κατανόηση των θεραπευτικών επιλογών που έχει ένα δόντι που πάσχει, βοηθάει η γνώση της ανατομίας του δοντιού.
Στο εσωτερικό του δοντιού, κάτω από την λευκή αδαμαντίνη (σμάλτο) και ένα σκληρό στρώμα που ονομάζεται οδοντίνη, βρίσκεται ένας μαλακός ιστός που ονομάζεται πολφός. Ο πολφός περιέχει τα αγγεία και τα νεύρα του δοντιού, και βοηθάει στην διάπλαση της ρίζας του δοντιού κατά την διάρκεια της ανάπτυξης του οργανισμού.
Η ενδοδοντική θεραπεία
Η λέξη ενδοδοντία είναι σύνθετη ελληνική λέξη από το “ένδο” που σημαίνει εσωτερικό και το “δόντι”.
Μια θεραπεία στο εσωτερικό του δοντιού μπορεί να χρειασθεί, όταν στο πολφό του εμφανισθεί φλεγμονή ή μόλυνση εξαιτίας μιας βαθιάς τερηδόνας, επανειλλημένων οδοντικών εμφράξεων, ρωγμής ή μικροκατάγματος της μύλης του. Επιπλέον, η κάκωση ενός δοντιού μπορεί να προκαλέσει βλάβη στον πολφό του ακόμα και εάν δεν υπάρχει κάποια εμφανής ρωγμή ή κάταγμα στη μύλη του.
Μια περιακρορριζική βλάβη ενός δοντιού εκδηλώνεται είτε με οξέα συμπτώματα όπως πόνο, οίδημα (πρήξιμο), κακουχία, πυρετό είτε με χρόνια συμπτώματα όπως συρρίγιο με εκροή πύου και πόνο κατά την μάσηση. Όταν μια περιακρορριζική βλάβη επεκταθεί ακόμα περισσότερο, τότε μιλάμε για μια τραχηλοπροσωπική λοίμωξη η αντιμετώπιση της οποίας αποτελεί επείγουσα και δύσκολη κατάσταση τόσο για τον ασθενή όσο και τον γιατρό που καλείται να την αντιμετωπίσει. Πολλές φορές μπορεί να χρειασθεί η διάνοιξη του αποστήματος. Είναι σημαντικό να τονισθεί ότι η ύφεση των συμπτωμάτων που παρατηρείται με την χορήγηση από τον ιατρό της κατάλληλης αντιμικροβιακής αγωγή (αντιβίωση), είναι παροδική. Ο ασθενής δεν θα πρέπει να καθησυχάσει αφού τα συμπτώματα του θα υποτροπιάσουν, εάν δεν προχωρήσει στην αντιμετώπιση της αιτίας του προβλήματος. Και ενώ παλαιότερα η συνήθης τακτική για τα τερηδονισμένα δόντια ήταν η εξαγωγή τους, σήμερα τα περισσότερα από αυτά μπορούμε να τα διατηρήσουμε στο στόμα με την διενέργεια ενδοδοντικής θεραπείας ή αλλιώς απονεύρωσης όπως ευρέως την γνωρίζουμε. Η ενδοδοντική θεραπεία ή απονεύρωση, έχει ως σκοπό την απομάκρυνση των μικροβίων που έχουν εγκατασταθεί στο εσωτερικό της ρίζας του δοντιού. Με την διενέργεια ενδοδοντικής θεραπείας από τον οδοντίατρο μπορεί το δόντι να σωθεί. Δημιουργείται ένα άνοιγμα στην μύλη του δοντιού ώστε να αφαιρεθεί ο φλεγμονώδης ή μολυσμένος πολφός, στη συνέχεια καθαρίζεται και διαμορφώνεται ο ριζικός σωλήνας -ένα κανάλι στο εσωτερικό της ρίζας του δοντιού- και τελικά πληρούται και σφραγίζεται ερμητικά ο κενός χώρος με βιοσυμβατό υλικό. Μετέπειτα, ο οδοντίατρος θα τοποθετήσει μια στεφάνη (θήκη ή κορώνα) ή άλλη αποκατάσταση πάνω στο δόντι για να το προστατέψει και να το επαναφέρει στη φυσιολογική του λειτουργία.
Ακροριζεκτομή
Συνήθως, ένα δόντι στο οποίο έχει γίνει ενδοδοντική θεραπεία, διατηρείται για την υπόλοιπη σας ζωή και δεν χρειάζεται άλλη ενδοδοντική θεραπεία.
Παρόλα αυτά όμως, η ενδοδοντική θεραπεία ή απονεύρωση αποτυγχάνει σε ένα ποσοστό 8-13%, λόγω αδυναμίας επούλωσης του δοντιού ή επιμόλυνσης του. Ένα δόντι μπορεί να ξαναπονέσει μήνες, ακόμα και χρόνια μετά από μια πετυχημένη ενδοδοντική θεραπεία οπότε σε αυτές τις περιπτώσεις η ενδοδοντική θεραπεία θα πρέπει να επαναληφθεί.
Πολλές φορές όμως η επανάληψη της ενδοδοντικής θεραπείας δεν μπορεί να γίνει εάν η προσπέλαση στην ρίζα του δοντιού εμποδίζεται από μια προσθετική αποκατάσταση όπως μια στεφάνη (κορώνα ή θήκη) ή μια γέφυρα. Σε αυτές τις περιπτώσεις η πιο συνηθισμένη μορφή θεραπείας είναι η ακροριζεκτομή, μπορεί να βοηθήσει να σώσεται το δόντι σας.
Όταν η φλεγμονή ή η λοίμωξη επιμένει στη περιοχή του οστού γύρω από το ενδοδοντικά θεραπευμένο δόντι σας, ο στοματικός και γναθοπροσωπικός χειρουργός μπορεί να χρειασθεί να διενεργήσει μια ακροριζεκτομή.
Σε αυτή τη διαδικασία, ο στοματικός και γναθοπροσωπικός χειρουργός ανοίγει τα ούλα γύρω από το δόντι για να δει το οστό που βρίσκεται πίσω από αυτά και να απομακρύνει οποιοδήποτε ιστό που φλεγμαίνει ή είναι επιμολυσμένος. Μαζί απομακρύνεται και η τελευταίο άκρο της ρίζας του δοντιού.
Μια μικρή έμφραξη μπορεί να τοποθετηθεί στη ρίζα του δοντιού για να σφραγίσει το τέλος του ριζικού σωλήνα του και μερικά ράμματα τοποθετούνται στα ούλα για να βοηθήσουν να επουλωθούν οι ιστοί κατάλληλα. Με την πάροδο των μηνών, το οστό επουλώνεται γύρω από το άκρο της ρίζας.
Άλλες επεμβάσεις
Άλλες επεμβάσεις ενδοδοντικής χειρουργικής που ο στοματικός και γναθοπροσωπικός χειρουργός μπορεί να διενεργήσει περιλαμβάνουν τον διαχωρισμό των ριζών του δοντιού μεταξύ τους, την επιμήκυνση και επιδιόρθωση της ρίζας που έχει υποστεί βλάβη ή ακόμα και την αφαίρεση μίας ή περισσοτέρων ριζών. Επίσης, σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, μπορεί να πραγματοποιηθεί μια διαδικασία που ονομάζεται “σκόπιμη επανεμφύτευση”. Σε αυτή τη διαδικασία, το δόντι εξάγεται, διενεργείται σε αυτό ενδοδοντική θεραπεία (απονεύρωση) ενώ βρίσκεται εκτός του στόματος και στη συνέχεια επανατοποθετείται στο φατνίου του, μέσα στο στόμα. Όλες αυτές οι διαδικασίες έχουν σκοπό να βοηθήσουν να σώσετε τα δόντια σας.